Για ξεπούλημα των οικογενειακών περιουσιών, προκειμένου να πληρωθούν ΕΝΦΙΑ και δάνεια, κάνει λόγο ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ Στράτος Παραδιάς, σε συνέντευξή του προς το δημοσιογράφο κ. Δημήτρη Χρυσικόπουλο που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα FREE SYNDAY, περιγράφοντας την κατάσταση που επικρατεί στην ελληνική αγορά ακινήτων, ενώ χαρακτηρίζει τη συνολική φορολόγηση των ακινήτων στη χώρα ουσιαστική «ληστεία».

Ποια είναι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην αγορά ακινήτων στην Ελλάδα;

Εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε μια κατάσταση που δεν μας επιτρέπει να μιλάμε για μια ομαλά λειτουργούσα αγορά ακινήτων, καθώς αυτή προϋποθέτει, από τη μια πλευρά, πωλητές που προσέρχονται στην αγορά αυτή προκειμένου να εκποιήσουν το ακίνητό τους και όχι πωλητές που πιέζονται από χρέη στην εφορία (κυρίως ΕΝΦΙΑ) ή σε τράπεζες και δεν προσέρχονται για να πουλήσουν, αλλά για ξεπουλήσουν όσο-όσο. Από την άλλη πλευρά, έχουμε αγοραστές που σε πολλές περιπτώσεις προσέρχονται στην αγορά αυτή με κύριο αισθητήριο όχι τα μάτια τους και τις άλλες εκτιμήσεις που κάποιος πρέπει να κάνει, αλλά τη μύτη τους, δηλαδή, κυριολεκτικά, όπου «μυριστούν ψοφίμι». Δυστυχώς, αυτή είναι η πραγματικότητα. Ας μη μας ξεγελά το γεγονός ότι σε ορισμένες, πολύ συγκεκριμένες περιοχές υπάρχει σήμερα κάποιο αγοραστικό ενδιαφέρον, από ξένους λόγω της «golden visa», το οποίο όμως πρέπει να συνοδεύεται από τη μακροπρόθεσμη σταθερότητα που παρουσιάζει μια χώρα τουλάχιστον στο φορολογικό της σύστημα, όπως γίνεται με κάθε επένδυση. Δεν νομίζω ότι η χώρα μας αυτή τη στιγμή παίρνει κάποιο βραβείο στον τομέα αυτόν. Αισιοδοξώ ότι τα πράγματα μπορεί να φτιάξουν στο μέλλον, αλλά σήμερα η κατάσταση δεν εμπνέει στους ξένους επενδυτές την εμπιστοσύνη που είναι απολύτως αναγκαία για μακροπρόθεσμες επενδύσεις.
Επίσης, ας μην έχουμε την εντύπωση ότι η ύπαρξη και ανάπτυξη ενός νέου τουριστικού προϊόντος σε πολλές χώρες, της βραχυχρόνιας μίσθωσης κατοικιών, έχει καθολική επίδραση στην κτηματαγορά, γιατί αυτό στην ουσία αφορά συγκεκριμένες περιοχές και για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Δηλαδή, όποιος θέλει να ασχοληθεί επικερδώς με βραχυχρόνιες μισθώσεις θα πρέπει να διαθέτει ακίνητο σε περιοχές τουριστικής ζώνης ενδιαφέροντος πρώτης κατηγορίας (π.χ. γύρω από την Ακρόπολη ή στο εμπορικό κέντρο της Αθήνας, είτε σε συγκεκριμένους νησιωτικούς προορισμούς). Όμως, ειδικά στα νησιά, το φαινόμενο έχει εποχικότητα διάρκειας δύο-τριών μηνών. Από τα στοιχεία που έχει δώσει η Airbnb, που είναι η πιο γνωστή πλατφόρμα βραχυχρόνιων μισθώσεων, προκύπτει ότι το μέσο χρονικό διάστημα για τέτοιες μισθώσεις είναι 28 ημέρες τον χρόνο και το μέσο εισόδημα φτάνει τα 2.850 ευρώ ανά ιδιοκτήτη, για το 2017. Έτσι, όσοι βρίσκονται κοντά ή κάτω από τον μέσο όρο θα καταλήξουν σύντομα στο συμπέρασμα ότι τα σπίτια τους –αυτά που ανακαίνισαν για να τα δώσουν σε τέτοιου είδους μισθώσεις– θα είναι καλύτερο να τα διαθέσουν σε κανονικούς ενοικιαστές, όχι μόνο επειδή θα εισπράξουν περισσότερα αλλά κυρίως διότι το εισόδημα που θα εισπράξουν θα είναι καθαρό και δεν θα υποχρεούνται οι ίδιοι να πληρώνουν τα κοινόχρηστα, τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, τα δημοτικά τέλη και τις αναπόφευκτες ζημιές του σπιτιού τους και του εξοπλισμού του.

Ωστόσο, δεδομένων και κάποιων πρόσφατων διαμαρτυριών, γνωρίζετε ποια είναι η επίδραση των βραχυχρόνιων μισθώσεων στη διαθεσιμότητα σπιτιών για ενοικίαση;

Θεωρώ ότι η «μόδα» της βραχυχρόνιας μίσθωσης δεν έχει επηρεάσει στην πραγματικότητα τους «κανονικούς» ενοικιαστές, παρά σε ελάχιστες κεντρικές και περιζήτητες τουριστικές περιοχές. Διότι μπορεί να προβάλλεται ότι δήθεν υπάρχει γενικευμένο πρόβλημα, αλλά ουδείς παρουσίασε στοιχεία αύξησης εξώσεων. Η όποια δυσχέρεια εντοπίζεται στις συγκεκριμένες περιοχές και, σε κάθε περίπτωση, όμως σύντομα, μεγάλος αριθμός από τα σπίτια που ανακαινίζονται για βραχυχρόνιες μισθώσεις θα διατεθεί τελικά σε φοιτητές ή και σε κανονικούς ενοικιαστές. Και, μάλιστα, θα διατεθούν ανακαινισμένα και επιπλωμένα με σύγχρονη επίπλωση και εξοπλισμό. Γιατί εδώ πρέπει να πούμε ότι αν κάποιος θέλει να σταδιοδρομήσει στις βραχυχρόνιες μισθώσεις θα πρέπει να ξέρει ότι ναι μεν δεν ελέγχεται από κάποια κρατική αρχή για να πάρει κάποια άδεια, αλλά βρίσκεται υπό τον πιο σκληρό έλεγχο που υπάρχει, αυτόν των πελατών, που καλούνται από τις πλατφόρμες να αξιολογήσουν τα καταλύματα στα οποία έμειναν, και εκεί η κριτική είναι αμείλικτη.

Από τα στοιχεία που διαθέτετε, ποια είναι η πορεία της οικογενειακής περιουσίας, όσον αφορά τα ακίνητα, τα τελευταία δέκα χρόνια;

Η μεσαία τάξη, για να διασωθεί από τη φορολογική καταιγίδα, υποχρεώθηκε να αναζητήσει τρόπους για να ελαφρύνει το περιουσιακό μέγεθος της ακίνητης περιουσίας της, αφενός γιατί η φορολογία μέσω του ΕΝΦΙΑ εμφανίζει μια απίστευτη επιθετικότητα και αφετέρου από το γεγονός ότι η νεότερη γενιά δηλώνει στην παλαιότερη ότι δεν προτίθεται να αναλάβει το βάρος των περιουσιακών στοιχείων, διότι δεν μπορεί εισοδηματικά να το κάνει. Δεν μπορεί να χρηματοδοτεί έναν ΕΝΦΙΑ που είναι διπλός φόρος, δηλαδή με αρχικό φόρο ανά ακίνητο και συμπληρωματικό φόρο τον παλιό ΦΑΠ, και την έχει αποστερήσει από τη δυνατότητα να διατηρήσει κάποια περιουσιακά στοιχεία, πάνω από ένα μικρό διαμέρισμα. Συνεπώς η ελληνική οικογένεια ό,τι απέκτησε με κόπο και θυσίες έχει προσπαθήσει τα τελευταία χρόνια να το ξεπουλήσει για να πληρώσει ΕΝΦΙΑ και δάνεια, και αυτό είναι μια πραγματική σύγχρονη τραγωδία για την Ελλάδα ολόκληρη.

Κατά την άποψή σας, τι πρέπει να αλλάξει στη φορολογία των ακινήτων για να στηριχτεί η οικογενειακή περιουσία και κατ’ επέκταση η αγορά ακινήτων;

Κατά σειρά προτεραιότητας, θα πρέπει να καταργηθεί ο συμπληρωματικός φόρος του ΕΝΦΙΑ. Ο ΕΝΦΙΑ πρέπει να είναι ένας δίκαιος και απλός φόρος, χωρίς να συναθροίζει και να διπλοφορολογεί τα περιουσιακά στοιχεία του κάθε πολίτη. Με αυτή την έννοια, θα ήταν πολύ σημαντικό για την κοινωνία, αλλά και για τους φορολογούμενους, ο ΕΝΦΙΑ να πάει στους δήμους ως ανταποδοτικό τέλος. Έτσι, θα έκανε υπόλογους τους δήμους και τους δημάρχους έναντι των πολιτών για τα έσοδα, γιατί θα πρέπει να δίνουν εξήγηση στους πολίτες γιατί πληρώνουν αυτόν τον φόρο. Άρα το πρώτο βήμα θα ήταν η κατάργηση του συμπληρωματικού φόρου. Ήταν τραγικό λάθος η απόρριψη της πρώτης πρότασης Καραβίτη για τον ΕΝΦΑ, τον Ενιαίο Φόρο Ακινήτων, που ήταν ένας μονός και απλός φόρος για τα ακίνητα, και η επιβολή του ΕΝΦΙΑ, με στόχο να μην πληρώσει σχεδόν κανέναν φόρο η εκτός σχεδίου γη, με αποτέλεσμα τεράστιες περιουσίες, ασύλληπτης τουριστικής αξίας, να πληρώνουν 1 ευρώ το στρέμμα τον χρόνο και την ίδια στιγμή παμπάλαια δυάρια και τριάρια στην Κυψέλη ή στο Παγκράτι να πληρώνουν τεράστια ποσά με βάση τα εμβαδά τους, και τον συμπληρωματικό φόρο, ο οποίος συνέτριψε και ισοπέδωσε την αστική ακίνητη περιουσία. Γενικότερα, αυτό που χρειαζόμαστε είναι η φορολογία να είναι λογική, οι φόροι να είναι «φορητοί» και όχι αφόρητοι. Χάθηκε το μέτρο, είδαν ότι υπάρχει εισπραξιμότητα και συνέθλιψαν τη μεσαία τάξη ενσυνείδητα, σχεδιασμένα, όταν η φορολογία εισοδήματος από τα ακίνητα έφτασε το 45% συν έως 10% για φόρο αλληλεγγύης, και αν προσθέσουμε τον ΕΝΦΙΑ, το κράτος τα πήρε όλα! Αυτό δεν είναι φορολογία, είναι ο ορισμός της χωρίς έλεος «καταλήστευσης» των πολιτών από ένα αδηφάγο κράτος.

Για να αλλάξουμε θέμα, θεωρείτε ότι η Αθήνα έχει τη δυνατότητα οικιστικής αναβάθμισης ή είναι χαμένη υπόθεση;

Ουδείς δικαιούται να πει ότι η Αθήνα είναι χαμένη υπόθεση. Για την Αθήνα πρέπει όλοι να παλέψουμε. Τα τελευταία χρόνια είχαμε μια δημοτική αρχή που έκανε σημαντικές προσπάθειες με τα οικονομικά μέσα και τις θεσμικές δυνατότητες που είχε, αλλά όλοι ξέρουμε ότι πρέπει να γίνουν περισσότερα για να βελτιωθεί η εικόνα της. Ως ΠΟΜΙΔΑ η θέση μας είναι γενικά ότι δεν χρειαζόμαστε να χτιστούν καινούργια κτίρια, αλλά να αναβαθμιστούν τα υπάρχοντα. Υπάρχει κτιριακό δυναμικό υπεραρκετό για να καλύψει όλες τις ανάγκες και σε κατοικίες και σε επαγγελματική στέγη. Αυτό που χρειάζεται είναι η λειτουργική και ενεργειακή αναβάθμισή του, όμως αυτή δεν γίνεται με ευχολόγια, τη στιγμή που στο φορολογικό σύστημα της χώρας έχει καταργηθεί κάθε διευκόλυνση προς τον φορολογούμενο που θα ήθελε να αναβαθμίσει το ακίνητό του και ενεργειακά και λειτουργικά, με τις νόμιμες προδιαγραφές και διαδικασίες και με επίσημα φορολογικά παραστατικά. Ήδη εμείς έχουμε προτείνει δημόσια τη θέσπιση πολύ σημαντικής φοροελάφρυνσης, κάτι που βλέπουμε με ιδιαίτερη ικανοποίηση ότι έχει ενστερνιστεί απόλυτα και έχει συμπεριλάβει στις θέσεις του ο αρχηγός της ΝΔ κ. Μητσοτάκης. Η πρόταση αυτή συνίσταται στην επιστροφή φόρου 40% σύμφωνα με τον κ. Μητσοτάκη, 50% σύμφωνα με τους δικούς μας υπολογισμούς, σε όλη τη δαπάνη ενεργειακής αναβάθμισης και ανακαίνισης υπάρχοντος κτιρίου, η οποία, όμως, να διεξάγεται με απολύτως νόμιμο τρόπο, με τα νόμιμα πιστοποιητικά, τιμολόγια, κρατήσεις κ.λπ., και να σταματήσει να γίνεται παράνομα, με «μαύρα» χρήματα και «στο φως του φεγγαριού». Εμείς, λοιπόν, προτείνουμε να επιστρέφεται το 50% της συνολικής επιβάρυνσης, όχι σε χρήματα, αλλά θα πιστώνεται υπέρ του φορολογούμενου στην εφαρμογή της ΑΑΔΕ και εκείνος θα μπορεί με αυτό να πληρώνει όλες τις φορολογικές του υποχρεώσεις. Έτσι, θα βελτιωθεί και η εισπραξιμότητα των φόρων. Νομίζω ότι πρόκειται για ένα ρηξικέλευθο μέτρο, που θα μπορέσει να κάνει κάτι ανάλογο με αυτό που έκανε η Ιταλία επί Μπερλουσκόνι: να αλλάξει την όψη της Αθήνας και όλων των πόλεων της χώρας, καθώς με τον τρόπο αυτόν θα δημιουργηθεί σοβαρότατο κίνητρο για επένδυση στα υπάρχοντα κτίρια. Γενικά, το κτιριακό δυναμικό που σήμερα είναι γερασμένο και εγκαταλελειμμένο στη χώρα, όπου η συντήρηση των κτιρίων και ειδικά των πολυκατοικιών είναι άγνωστη έννοια, θα αναβαθμιστεί με αυτό το μέτρο, θα αλλάξει η όψη της Αθήνας και θα αναβαθμιστεί το επίπεδο στέγασης του πληθυσμού που μένει στην πρωτεύουσα.

Είστε πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ (www.pomida.gr). Γιατί να γίνει κάποιος μέλος της, τι έχει να του προσφέρει η εγγραφή του;

Πολλά και σημαντικά. Άμεση πληροφόρηση σε όλα τα θέματα που τον απασχολούν, στον νομικό, τεχνικό και φορολογικό τομέα, ασφάλιση κτιρίου με προνομιακό τιμολόγιο και όρους και φθηνότερο ρεύμα και φυσικό αέριο για τα μέλη μας, αλλά, πάνω απ’ όλα, συμμετοχή σε έναν σκληρό, αέναο, αλλά και δίκαιο αγώνα!