Σημαντικές και κατά κανόνα θετικές διατάξεις για την ιδιωτική ακίνητη περιουσία συμπεριλαμβάνονται στο Ν. 5069/2023 (ΦΕΚ 193/Α` 28.11.2023) και επιλύουν διάφορα πρακτικά προβλήματα. 

Σημειώνεται βεβαίως ότι εκτός των διατάξεων του νόμου αυτού μένουν οι ρυθμίσεις που έχει εξαγγείλει η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ για την εκτός σχεδίου δόμηση και την επαναφορά δυνατότητας υπαγωγής σε τακτοποίηση  αυθαιρέτων κατηγορίας 5.

Οι σημαντικότερες από τις ευρύτερου ενδιαφέροντος ρυθμίσεις του νόμου είναι οι εξής: :

1. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΛΛΑΓΗΣ ΕΠΙΒΛΕΠΟΝΤΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ.

Άρθρο 21 Αλλαγή επιβλέποντος μηχανικού – Τροποποίηση παρ. 9 άρθρου 42 ν. 4495/2017

Στο τέλος της παρ. 9 του άρθρου 42 του ν. 4495/2017 (A’ 167), περί ισχύος, αναθεώρησης και ενημέρωσης οικοδομικών αδειών και προεγκρίσεων και εγκρίσεων μικρής κλίμακας και γνωστοποίησης πρόσθετων εργασιών, προστίθενται δέκα εδάφια και η παρ. 9 διαμορφώνεται ως εξής:

«9. Η οικοδομική άδεια αναθεωρείται κατά τον χρόνο ισχύος της, αν παραιτηθεί ή αντικατασταθεί αλλάξει ο επιβλέπων μηχανικός, με αίτηση που συνοδεύεται από:
α) λεπτομερή τεχνική έκθεση του νέου επιβλέποντος μηχανικού, η οποία περιλαμβάνει αναλυτική περιγραφή του σταδίου των εργασιών και φωτογραφίες της κατασκευής και του περιβάλλοντος χώρου,
β) δήλωση του μηχανικού που αντικαθίσταται για τη σύννομη περάτωση των εργασιών που έχει επιβλέψει, η οποία συνοδεύεται από τεχνική έκθεση, καθώς και φωτογραφίες της κατασκευής και του περιβάλλοντος χώρου. Οι οικοδομικές εργασίες στην περίπτωση αυτήν διακόπτονται αμέσως και επαναλαμβάνονται μόνο μετά την αναθεώρηση της άδειας και την ανάληψη επίβλεψης από νέο μηχανικό.

Αν υποβληθεί δήλωση παραίτησης του επιβλέποντος μηχανικού, η οποία συνοδεύεται από τεχνική έκθεση με τις εκτελεσθείσες εργασίες, διακόπτονται αμέσως οι οικοδομικές εργασίες και η συνέχισή τους επιτρέπεται μόνο μετά την αναθεώρηση της αδείας και την ανάληψη επίβλεψης από νέο μηχανικό.

Ο επιβλέπων θεωρείται, ότι απέχει από την επίβλεψη των εργασιών δόμησης που ανέλαβε και απαλλάσσεται των ευθυνών του, μόνο αν δηλώσει εγγράφως την αποχή από την επίβλεψη στην αρμόδια Υ.ΔΟΜ.

Οι κρατήσεις και οι εισφορές που καταβλήθηκαν κατά την έκδοση των αδειών συμψηφίζονται κατά την έκδοση της αναθεώρησής τους. Αν δεν είναι απαραίτητη η αναθεώρηση αλλά μόνο η ενημέρωση του φακέλου της άδειας, δεν απαιτούνται πρόσθετες οικονομικές επιβαρύνσεις.

Αν ο επιβλέπων μηχανικός αρνείται να υποβάλει τη δήλωση της περ. β, κατατίθεται αντί αυτής, πόρισμα αυτοψίας του Ελεγκτή Δόμησης που πιστοποιεί το στάδιο εργασιών, καθώς και την ορθή εφαρμογή των εγκεκριμένων μελετών του έργου. Η αμοιβή του επιβλέποντος μηχανικού που έχει αντικατασταθεί, για τις οικοδομικές εργασίες που πραγματοποιήθηκαν, η καταβολή της οποίας υπόκειται στον έλεγχο των εισφορών και κρατήσεων της άδειας αναθεώρησης, προσδιορίζεται βάσει του σταδίου εργασιών, που διαπιστώνονται από τον Ελεγκτή Δόμησης και από τη συμφωνηθείσα αμοιβή επίβλεψης. Αν δεν υπάρχει έγκυρη έγγραφη συμφωνία για την αμοιβή επίβλεψης μεταξύ του κυρίου του έργου και του μηχανικού, λαμβάνεται υπόψη η νόμιμη αμοιβή της παρ. 1 του άρθρου 1 του π.δ. 696/1974 (Α’ 301), σύμφωνα με τις παρ. 5 και 8 του άρθρου 7 του ν. 3919/2011 (Α’ 32). Αντί του πορίσματος αυτοψίας του Ελεγκτή Δόμησης, δύναται να κατατίθεται τεχνική έκθεση του νέου επιβλέποντος μηχανικού, με την οποία πιστοποιείται το στάδιο των μελετών, συμπεριλαμβανομένης της φωτογραφικής απεικόνισης, καθώς και η ορθή εφαρμογή των εγκεκριμένων μελετών του έργου, προκειμένου να αναληφθεί η επίβλεψη για τα επόμενα στάδια. Στην περίπτωση αυτή καταβάλλεται στον μηχανικό, που έχει αντικατασταθεί, το σύνολο της συμφωνηθείσας αμοιβής επίβλεψης, ανεξαρτήτως του σταδίου των εργασιών.
Εφόσον ο απερχόμενος επιβλέπων μηχανικός δεν παραλαμβάνει την αμοιβή του ή δεν παρέχει στον ιδιοκτήτη του ακινήτου τραπεζικό λογαριασμό για την κατάθεσή της, αυτή δύναται να κατατίθεται στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.

Κατά τον έλεγχο των απαιτούμενων εισφορών και κρατήσεων του έργου υπέρ του Δημοσίου, των Δήμων και του Ηλεκτρονικού Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (e-ΕΦΚΑ), για την έκδοση της άδειας αναθεώρησης, η αρμόδια Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) ελέγχει τα αποδεικτικά καταβολής της αμοιβής και των φόρων που τη συνοδεύουν. Αν, κατά τα ανωτέρω, η αμοιβή έχει κατατεθεί στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, στην Υ.ΔΟΜ. υποβάλλεται το αποδεικτικό της κατάθεσης. Για την πρόοδο της διαδικασίας, το αποδεικτικό καταβολής του φόρου επιτηδεύματος μηχανικού δύναται να προσκομίζεται από τον υπόχρεο μηχανικό σε μεταγενέστερο χρόνο, μετά την παραλαβή της αμοιβής του.

Τα παραπάνω δεν δεσμεύουν τον επιβλέποντα μηχανικό, που έχει αντικατασταθεί, για να προχωρήσει σε νομικές ενέργειες, προς τον σκοπό της επίλυσης άλλων πρόσθετων διαφορών ή αντιδικιών με τον κύριο του έργου, συμπεριλαμβανομένων και όσων σχετίζονται με το ύψος της αμοιβής επίβλεψης, που υπερβαίνει την καταβληθείσα για την έκδοση της άδειας αναθεώρησης.».

2) ΑΝΑΣΥΣΤΑΣΗ ΦΑΚΕΛΩΝ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΑΔΕΙΩΝ

Η ανασύσταση φακέλων οικοδομικών αδειών χωρίζονται στις παρακάτω περιπτώσεις:

1.Για τις ιδιοκτησίες, των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε πριν από την έναρξη ισχύος του από 8.9.1983 π.δ. (Δ΄ 394), η ανασύσταση φακέλου οικοδομικών αδειών πραγματοποιείται με αντίγραφα των σχεδίων, όπως προσαρτήθηκαν στην πράξη σύστασης διηρημένων ιδιοκτησιών, αν υφίστανται, εφόσον η πραγματική κατάσταση συμφωνεί με τα σχέδια της σύστασης, τα οποία κατατίθενται στην οικεία Υπηρεσία Δόμησης (Υ.ΔΟΜ.) και θεωρούνται από αυτήν.

2.Για τις ιδιοκτησίες, των οποίων η οικοδομική άδεια εκδόθηκε μετά την έναρξη ισχύος του από 8.9.1983 π.δ., τα σχέδια της ανασύστασης φακέλου οικοδομικών αδειών περιλαμβάνουν το τοπογραφικό διάγραμμα, το διάγραμμα κάλυψης και την κάτοψη/κατόψεις, όπου εμφαίνεται η συγκεκριμένη ιδιοκτησία, τα οποία κατατίθενται στην οκεία Υ.ΔΟΜ. και θεωρούνται από αυτήν.

3) ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΦΩΤΟΒΟΛΤΑΪΚΩΝ ΠΑΝΕΛ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΑΠΟΛΗΞΕΙΣ ΚΛΙΜΑΚΟΣΤΑΣΙΩΝ

Πάνω στις απολήξεις κλιμακοστασίων επιτρέπεται η τοποθέτηση φωτοβολταϊκών πανέλων τα οποία τοποθετούνται σε οριζόντια θέση με δυνατότητα κλίσης έως δύο τοις εκατό (2%) για την απορροή των ομβρίων υδάτων.

4) ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΔΙΚΤΥΟΥ ΑΕΡΙΩΝ ΚΑΥΣΙΜΩΝ.

Εν όψει του ότι το φυσικό αέριο χαρακτηρίζεται ορυκτό καύσιμο, το οποίο και αυτό ρυπαίνει προβλέπεται  ότι πλέον δεν θα είναι υποχρεωτική για τις οικοδομές η εγκατάσταση φυσικού αερίου για κουζίνα και θέρμανση. Δυνητικά οι ενδιαφερόμενοι ιδιοκτήτες θα μπορούν να προβλέψουν εγκατάσταση  αερίων καυσίμων ή να επιλέξουν εναλλακτικά άλλα συστήματα νεότερης και ενεργειακά αποδοτικότερης τεχνολογίας όπως οι αντλίες θερμότητας.

5) ΔΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΥΠΑΙΘΡΙΩΝ ΣΤΑΘΜΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ ΣΕ ΑΔΟΜΗΤΑ ΟΙΚΟΠΕΔΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ

Αδόμητα οικόπεδα που ευρίσκονται εντός των διοικητικών ορίων του παραδοσιακού τμήματος της πόλεως των Αθηνών (Ιστορικό Κέντρο), όπως αυτό χαρακτηρίστηκε με το από 21.9.1979 π.δ. (Δ΄ 567), μπορούν να λειτουργήσουν ως γήπεδα στάθμευσης, σύμφωνα με την παρ. 16.1 του άρθρου 4 του π.δ. 59/2018 (Α΄ 114), κατά παρέκκλιση των υφιστάμενων χρήσεων γης, με χρονική ισχύ τριών (3) ετών από την έναρξη ισχύος του παρόντος, που δύναται να παραταθεί με απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τρία (3) επιπλέον έτη, υπό την προϋπόθεση περιμετρικής φύτευσης, εξαιρουμένου του μήκους της εισόδου και της εξόδου, ζαρτινιέρας κινητoύ τύπου, ύψους τουλάχιστον δύο (2) μέτρων.

*Ο Κώστας Αθ. Καράμπαμπας είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, Τεχνικός Σύμβουλος του Γρ. Ενημερώσεως Μελών της ΠΟΜΙΔΑ