Αλλο ένα διαχρονικό αίτημα της ΠΟΜΙΔΑ γίνεται πραγματικότητα, με καθυστέρηση 23 περίπου ετών. Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ η κοινή υπουργική απόφαση, την οποία υπογράφουν οι υπουργοί κ.κ. Κυριάκος Πιερρακάκης και Γιώργος Τσιάρας και ο αρμόδιος υφυπουργός για το Κτηματολόγιο κ. Γιώργος Στύλιος, που καθορίζει τα διαβαθμισμένα δικαιώματα πρόσβασης των μηχανικών, συμβολαιογράφων δικηγόρων και πολιτών στα κτηματολογικά στοιχεία του Κτηματολογίου και των Υποθηκοφυλακείων.

Ηδη με τον αρχικό νόμο περί Κτηματολογίου2664/1998 υπήρχε πρόβλεψη για την πρόσβαση των ιδιοκτητών και των εμπλεκόμενων επαγγελματιών  στα κτηματολογικά στοιχεία του Κτηματολογίου και των Υποθηκοφυλακείων. Όλα αυτά τα χρόνια η νομοθετική αυτή απουσία, η οποία καλύφθηκε με εγκυκλίους,  πολλές φορές αντιφατικές και αντικρουόμενες μεταξύ τους, έχει δημιουργήσει τριβές μεταξύ των επαγγελματικών κλάδων, κυρίως μεταξύ μηχανικών και δικηγόρων και βεβαίως προβλήματα, καθυστερήσεις και οικονομικές επιβαρύνσεις για τους πολίτες.

Ο αρμόδιος υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης κ. Γιώργος Στύλιος δήλωσε ότι το περιεχόμενο της νέας απόφασης ιδίως ως προς τα διαβαθμισμένα δικαιώματα πρόσβασης που προβλέπει για τους μηχανικούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους και τους πολίτες στα κτηματολογικά στοιχεία  αποτελεί προϊόν συνεργασίας και κατ΄ αρχήν συμφωνίας με τους κεντρικούς φορείς των μηχανικών και των νομικών». Ο ίδιος τονίζει ότι «λύνονται χρόνια προβλήματα, καθώς μέχρι τώρα υπήρχαν πολλά εμπόδια πρόσβασης των επαγγελματιών στα κτηματολογικά στοιχεία για την εξυπηρέτηση των υποθέσεων των πολιτών» καθώς επίσης ότι «με την ενεργοποίηση των ψηφιακών υπηρεσιών το κτηματολόγιο γίνεται πολλαπλασιαστής ανάπτυξης και εξυπηρέτησης των συναλλαγών των πολιτών και των επενδύσεων».  Ο κ. Στύλιος τονίζει ακόμη ότι «η πρόσβαση στις ψηφιακές υπηρεσίες των κτηματολογικών στοιχείων θα είναι δωρεάν και η για την έκδοση των σχετικών πιστοποιητικών θα διατηρηθούν τα ισχύοντα τέλη αντιγράφων».

Σημειώνεται ότι με τη νέα απόφαση, που ενεργοποιεί με τη δημοσίευση της στο ΦΕΚ την πιλοτική έναρξη η πρόσβαση για μηχανικούς, δικηγόρους, συμβολαιογράφους  και πολίτες θα είναι διαβαθμισμένη, αφορά μόνο τις περιοχές που έχουν κτηματογραφηθεί, ενώ η υπηρεσία θα είναι δωρεάν.

Οι νέοι κανόνες και η διαβάθμιση της πρόσβασης στην ψηφιακή βάση δεδομένων του κτηματολογίου (μέσω της πύλης  gov.gr), για τους πολίτες και ανά ειδικότητα για τους  ειδικούς επαγγελματίες, καθορίζονται με  την κοινή απόφαση των υπουργείων Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Δικαιοσύνης η οποία δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος Β΄ με αριθμό Φύλλου 1539 της 15ης Απριλίου 2021) έχει ως εξής:

Άρθρο 1

Καθορισμός κτηματολογικών στοιχείων για τα οποία ασκείται το δικαίωμα πρόσβασης και έρευνας

Τα κτηματολογικά στοιχεία κατά την έννοια του άρ­θρου 21 του ν. 2664/1998, για τα οποία ασκείται το δι­καίωμα πρόσβασης και έρευνας, όπως ρυθμίζεται στα επόμενα άρθρα, είναι τα περιεχόμενα στην περιγραφική και χωρική βάση του Εθνικού Κτηματολογίου στοιχεία ακινήτων, εγγραπτέων δικαιωμάτων και δικαιούχων, κυ­ριότητας και διαχείρισης του Φορέα «Ελληνικό Κτηματο­λόγιο», σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 2 της υπ’ αρ. 10887/2007 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Χωροταξίας και Δημοσίων Έργων (Β’ 416) και την παρ. 9 του άρθρου 1 του ν. 4512/2018, η δε τήρησή τους διέπεται από την αρχή της δημοσιότητας κατά το άρθρο 2 του ν. 2664/1998. Η ρύθμιση αφορά και στα αντίστοιχα αρχεία τίτλων και διαγραμμάτων, το αρχείο κτηματογράφησης, καθώς και κάθε άλλο αρχείο που συγκροτείται και τηρείται κατά την παρ. 2 του άρθρου 3 του ίδιου νόμου με σχετικό περιεχόμενο.

Άρθρο 2

Πρόσωπα δικαιούμενα για την άσκηση του δικαιώματος πρόσβασης και έρευνας στα κτηματολογικά στοιχεία

1. Κάθε (φυσικό ή νομικό) πρόσωπο, που έχει κατα­χωριστεί στα κτηματολογικά βιβλία ως δικαιούχος εγγραπτέου δικαιώματος, έχει δικαίωμα πρόσβασης στις κτηματολογικές εγγραφές που το αφορούν και περιέχονται στην περιγραφική και χωρική βάση του Εθνικού Κτηματολογίου και τα αντίστοιχα αρχεία του άρθρου 1.
2. Οι δικηγόροι, για την άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, έχουν δικαίωμα πρόσβασης και έρευνας στις κτηματολογικές εγγραφές και τα κτηματο­λογικά στοιχεία που αφορούν σε όλα τα εγγραπτέα δικαι­ώματα και τους εγγραπτέους περιορισμούς της εξουσίας διάθεσης τέτοιων δικαιωμάτων που έχουν συσταθεί και καταχωριστεί στα κτηματολογικά βιβλία, στην απεικό­νιση του ακινήτου στα κτηματολογικά διαγράμματα, καθώς και στα αντίστοιχα αρχεία του άρθρου 1.
3. Οι δικαστικοί επιμελητές, για την άσκηση της επαγ­γελματικής τους δραστηριότητας, έχουν δικαίωμα πρόσβασης και έρευνας στις κτηματολογικές εγγραφές και τα κτηματολογικά στοιχεία που αφορούν σε όλα τα εγγραπτέα δικαιώματα και τους εγγραπτέους περιορι­σμούς της εξουσίας διάθεσης τέτοιων δικαιωμάτων που έχουν συσταθεί και καταχωριστεί στα κτηματολογικά βιβλία, στην απεικόνιση του ακινήτου στα κτηματολο­γικά διαγράμματα, καθώς και στα αντίστοιχα αρχεία του άρθρου 1, για τα ακίνητα της περιφέρειας που ασκούν τα καθήκοντά τους, ενόψει επίσπευσης διαδικασίας ανα­γκαστικής εκτέλεσης.
4. Οι συμβολαιογράφοι, για την άσκηση της επαγγελ­ματικής τους δραστηριότητας, έχουν δικαίωμα πρό­σβασης στις κτηματολογικές εγγραφές και στοιχεία που αφορούν στο δικαίωμα της κυριότητας και δουλείας, στην απεικόνιση του ακινήτου στα κτηματολογικά δια­γράμματα, καθώς και τα αντίστοιχα αρχεία του άρθρου 1.
5. Οι μηχανικοί, για την άσκηση της επαγγελματικής τους δραστηριότητας, όταν πρόκειται: α) για τη σύνταξη τοπογραφικών διαγραμμάτων και έρευνας που προσαρτώνται κατά την κείμενη νομοθεσία σε εγγραπτέες πρά­ξεις, συμπεριλαμβανομένων των διοικητικών πράξεων, και για την επεξεργασία των συνυποβαλλόμενων κτηματογραφικών διαγραμμάτων επί αιτήσεων καταχώρισης εγγραπτέων πράξεων που επιφέρουν γεωμετρικές μετα­βολές ή αιτήσεων για τη διόρθωση κτηματολογικών εγ­γραφών με αντίστοιχες μεταβολές κατά τις διατάξεις του ν. 2664/1998 κατά τις διατάξεις του ν. 4409/2016 (Α’ 136) και ειδικότερα των παρ. 1 και 3 του άρθρου 40, καθώς και της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ΔΝΕΠ/27623/1752/25.4.2018 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2216), που εξεδόθη κατά την ίδια εξουσιοδοτική δι­άταξη, όπως τροποποιήθηκε με την υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ ΥΠΡΓ/4721266/6888/19.7.2018 ίδια απόφαση (Β’ 3017), και β) για την έκδοση οικοδομικών αδειών, έχουν δικαίω­μα πρόσβασης και έρευνας μέσω του Κωδικού Αριθμού Εθνικού Κτηματολογίου (ΚΑΕΚ) στις κτηματολογικές εγ­γραφές και στοιχεία που αφορούν στο δικαίωμα της κυ­ριότητας και δουλείας, καθώς και στη χωρική βάση, στα αντίστοιχα αρχεία του άρθρου 1 και στα τοπογραφικά διαγράμματα, σκαριφήματα και στην εισήγηση της Υπη­ρεσίας επί των αιτήσεων των γεωμετρικών μεταβολών.
6. Κάθε τρίτος (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) έχει δικαίω­μα περιορισμένης πρόσβασης μόνον στα κτηματολογικά διαγράμματα και στην απεικόνιση των κτηματογραφημένων ακινήτων κατά τον Κωδικό Αριθμό Εθνικού Κτη­ματολογίου που αυτά φέρουν.

Άρθρο 3

Επιτόπια έρευνα

Η επιτόπια έρευνα στα κτηματολογικά στοιχεία κατά τον ορισμό του άρθρου 1, καθώς και στα αντίστοιχα αρ­χεία, που τηρούν τα Κτηματολογικά Γραφεία, είτε πρό­κειται για Υποθηκοφυλακεία που λειτουργούν μεταβα­τικά ως Κτηματολογικά Γραφεία κατά το άρθρο 23 του ν. 2664/1998 (Α’ 275), το Κτηματολογικά Γραφείο Θεσ­σαλονίκης της παρ. 2 του άρθρου 52 του ν. 4277/2014 (Α’ 156), είτε για Κτηματολογικά Γραφεία και Υποκαταστή­ματα αρμοδιότητας του Φορέα κατά τον ν. 4512/2018 (Α’ 5), από τα δικαιούμενα πρόσωπα και υπό τους ίδιους όρους και περιορισμούς που αναφέρονται στις παρ. 2 έως 5 του άρθρου 1, διενεργείται δωρεάν κατά τις ερ­γάσιμες ημέρες και ώρες, με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών που διατίθενται για το σκοπό αυτό, με την επιφύλαξη των οριζομένων στην υπ’ αρ. 549/2012 από­φαση του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα Υποθηκοφυλακεία που λειτουργούν μεταβατικά ως Κτηματολογικά Γραφεία (Β’ 2188).

Άρθρο 4

Έρευνα διά ηλεκτρονικής σύνδεσης – Τρόπος – Όροι – Χρηματικό αντάλλαγμα

1. Η ηλεκτρονική έρευνα και πρόσβαση στα κτηματολογικά στοιχεία του άρθρου 1 και τα αντίστοιχα αρχεία, όταν αυτά τηρούνται ηλεκτρονικά, από τα δικαιούμε­να πρόσωπα κατά το άρθρο 2 («Χρήστες»), που έχουν έννομο συμφέρον, επιτυγχάνεται τεχνικά με τη χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης της Δημόσιας Διοίκησης (gov.gr – ΕΨΠ). Όταν ο «Χρήστης» είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο κατά τα αναφερόμενα στην παρ. 1 του άρθρου 2, για την εισαγωγή στη δικτυακή εφαρμογή ηλεκτρονικής έρευνας που δια­χειρίζεται ο Φορέας, το φυσικό πρόσωπο ή σε περίπτωση που ο «Χρήστης» είναι νομικό πρόσωπο, ο εκπρόσωπος αυτού, αυθεντικοποιείται με την χρήση κωδικών – δι­απιστευτηρίων της Γενικής Γραμματείας Πληροφορια­κών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ.) του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης (taxisnet). Όταν ο «Χρήστης» είναι πρόσωπο από τα αναφερόμενα στις παρ. 2, 3, και 4 του άρθρου 2 (δικηγόρος, δικαστικός επιμελητής και συμβολαιογράφος), απαιτείται η προη­γούμενη έκδοση λογαριασμού από τον «Διαχειριστή», όπως ορίζεται στην υπ’ αρ. 101/16/28.05.2020 απόφα­ση του Φορέα «Ελληνικό Κτηματολόγιο» (Β’ 2681). Όταν ο «Χρήστης» είναι Μηχανικός (παρ. 5 του άρθρου 2), για την εισαγωγή στη δικτυακή εφαρμογή ηλεκτρονι­κής έρευνας ισχύει το άρθρο 1 της υπό στοιχεία ΥΠΕΝ/ δΝεΠ/27623/1752/25.4.2018 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας (Β’ 2216).

Οι «Διαχειριστές» ταυτοποιούν τα μέλη τους ως «Χρή­στες» και ελέγχουν εάν έχουν, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις, το δικαίωμα να προβούν σε έρευνα στα κτηματολογικά στοιχεία, διαπιστώνουν την έλλειψη ασυμ­βίβαστου ή άλλου κωλύματος ή πειθαρχικής κύρωσης και επιτρέπουν στα μέλη τους να συνεχίσει τη διαδικασία σύνδεσης. Ο σχεδιασμός και η λειτουργία της ηλεκτρονι­κής υπηρεσίας τελούν υπό τους όρους του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσω­πικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, καθώς και των διατάξεων του ν. 4624/2019.

2. Η ηλεκτρονική υπηρεσία της έρευνας υποστηρίζεται τεχνικά από το Φορέα, παρέχεται κάθε ημερολογιακή ημέρα και είναι 24ωρης λειτουργίας. Ο Φορέας: α) μερι­μνά για την αδιάλειπτη και ορθή λειτουργία της ηλεκτρο­νικής υπηρεσίας που εξασφαλίζεται από το σχεδιασμό της κατάλληλης πληροφοριακής αρχιτεκτονικής και δομής, ώστε να εξυπηρετείται απρόσκοπτα η ταχύτατη απόκριση των παρεχόμενων διαδικτυακών υπηρεσιών, σύμφωνα με την αρχή της ασφάλειας των πληροφοριών κατά τα ειδικότερα οριζόμενα στην παράγραφο του παρόντος β) λαμβάνει μέτρα και εκτελεί ενέργειες για την πρόληψη τεχνικών δυσχερειών, γ) παρακολουθεί την υπηρεσία και εφαρμόζει ενδεχόμενα αναγκαίες προληπτικές ή/και δι­ορθωτικές ενέργειες, όταν αυτό απαιτείται, δ) λειτουργεί Γραφείο Υποστήριξης (help desk) για την τεχνική στήριξη των «Διαχειριστών» κατά τις εργάσιμες ημέρες και ώρες.
3. Ο Φορέας οφείλει εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη δημοσίευση της παρούσας να συντάξει και να αναρτήσει στην ιστοσελίδα του «Εγχειρίδιο Λειτουργίας της Εφαρμογής για την Ηλεκτρονική Έρευνα».
4. Η αναζήτηση γίνεται από το σύνολο των κτηματογραφημένων περιοχών της χώρας, όπου έχουν περαιωθεί οι εργασίες κτηματογράφησης και έχει οριστεί η έναρξη ισχύος του Κτηματολογίου. Η αναζήτηση ενεργο­ποιείται, ενδεικτικά, είτε με την εισαγωγή στοιχείων του ακινήτου για το οποίο διενεργείται η αναζήτηση, όπως ο Κωδικός Αριθμός Εθνικού Κτηματολογίου, η ακριβής διεύθυνση, είτε με την εισαγωγή στοιχείων που αφορούν το δικαιούχο του εγγραπτέου δικαιώματος ή με άλλο πρόσφορο τρόπο και κριτήρια σύνθετης αναζήτησης, όπως παρέχονται στην εφαρμογή.
5. Η ηλεκτρονική σύνδεση και έρευνα διενεργείται άνευ οιουδήποτε χρηματικού ανταλλάγματος.
6. Για τις προσβάσεις που εκτελούνται από τα δικαι­ούμενα κατά τα αναφερόμενα πρόσωπα, με τη χρήση διαδικτυακών υπηρεσιών, τηρείται από το Φορέα ηλε­κτρονικό πρωτόκολλο.
7. Οι κατά τις προηγούμενες παραγράφους εισαγωγή και αναζήτηση στην κτηματολογική βάση δεδομένων από τη δικτυακή εφαρμογή του Φορέα διέπεται από την αρχή της ασφάλειας των πληροφοριών που, σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης και τα διεθνώς ισχύοντα τεχνικά πρότυπα, ορίζεται ως η διαφύλαξη των ακόλου­θων τεχνικών ιδιοτήτων-απαιτήσεων: α) της ακεραιότη­τας, ακρίβειας και πληρότητας της πληροφορίας, όπως και των μεθόδων επεξεργασίας της, β) της ελεγχόμενης προσβασιμότητας και γ) της διαθεσιμότητας της πληρο­φορίας μόνο σε εγγεγραμμένους χρήστες και πρόσωπα δικαιούμενα ηλεκτρονικής σύνδεσης κατά τους όρους της παρούσας απόφασης.
8. Η υπηρεσία της ηλεκτρονικής πρόσβασης και έρευ­νας εποπτεύεται από το Φορέα και, σε περίπτωση που ανακύπτει οιαδήποτε απόκλιση, τεχνική ή λειτουργική, διακόπτεται και επαναλειτουργεί μετά την άρση της.
9. Οι «Διαχειριστές» της παρ. 1 του παρόντος οργα­νώνουν και εξασφαλίζουν τη λειτουργία Γραφείου Υπο­στήριξης (help desk) για την τεχνική στήριξη των μελών τους που είναι χρήστες της εφαρμογής.
10. Ο Φορέας λαμβάνει κάθε αναγκαίο τεχνικά πρό­σφορο μέτρο για την εξυπηρέτηση των αναγκών δια­χείρισης της ηλεκτρονικής εφαρμογής σύνδεσης και έρευνας στην κτηματολογική βάση δεδομένων, χωρίς να επιφέρει περιορισμό στην άσκηση του σχετικού δικαιώματος. Ο Φορέας διατηρεί το δικαίωμα να μην αποδέχεται αιτήματα ηλεκτρονικής πρόσβασης, όταν ασκούνται κατά τρόπο καταχρηστικό.
11. Τα παραγόμενα αρχεία των αποσπασμάτων κτη- ματολογικής βάσης (περιγραφικής και χωρικής) για την εξυπηρέτηση των αναγκών πρόσβασης και έρευνας κατά τα προηγούμενα άρθρα της παρούσας απόφασης, δεν επέχουν θέση πιστοποιητικού για οποιαδήποτε νόμιμη χρήση, ούτε αποτελούν τίτλους των εγγεγραμμένων δι­καιωμάτων και δεν δημιουργούν τεκμήριο γι’αυτά.

Άρθρο 5

Έναρξη ισχύος

Η κατά τις παραπάνω παραγράφους διαδικτυακή εφαρμογή του Φορέα για ηλεκτρονική έρευνα και πρό­σβαση στα κτηματολογικά στοιχεία τίθεται σε πιλοτική λειτουργία από την έναρξη ισχύος της παρούσας.

Η ισχύς της παρούσας απόφασης αρχίζει από τη δημο­σίευσή της στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

Αθήνα, 15 Απριλίου 2021

Οι Υπουργοί

Ψηφιακής Διακυβέρνησης Επικρατείας

ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΠΙΕΡΡΑΚΑΚΗΣ

Δικαιοσύνης

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΙΑΡΑΣ

Υφυπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης Επικρατείας

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΥΛΙΟ